At stovna virki

Hevur tú vinnuliga sølu av vørum og tænastum fyri meira enn 50.000 krónur í 12 mánaðir, so skalt tú skráseta teg í vinnuskránni hjá TAKS. So fært tú eitt v-tal (stytting fyri vinnutal), sum verður brúkt í øllum samskifti við stovnin. Tú skrásetir teg við at senda inn eitt skrásetingarskjal til vinnuskránna. Finn tað millum oyðubløðini undir snarslóðum her á síðuni.

Skrásetingarskyldan fevnir bæði um einstaklingsvirkir, íognarfeløg, felagsskapir og almenn virkir, og hon fevnir eisini um feløg, sum eru skrásett hjá Skráseting Føroya.

Gev gætur, at skrásetingarskjalið skal sendast inn í seinasta lagi átta dagar, áðrenn virksemið byrjar.

Einstaklingsvirkir og íognarfeløg

Skalt tú skráseta eitt einstaklingsvirki, skal ein rakstrarætlan sendast TAKS saman við skrásetingarskjalinum til vinnuskránna. Tú finnur eitt dømi um rakstrarætlan undir snarslóðum.

Rakstrarætlanin kann gerast fyri eitt 12 mánaða skeið, men um mett verður, at munandi broytingar vera í virkseminum komandi árini, er skilagott at gera rakstrarætlanina fyri tvey til trý ár. Er talan um íognarfelag, skulu allir eigarar undirskriva skrásetingarskjalið. Saman við skrásetingarskjalinum skulu eisini ein rakstrarætlan og ein íognarsáttmáli latast TAKS. Sáttmálin skal somuleiðis vera undirskrivaður av øllum eigarunum.

Íverksetarafeløg

Felagið skal senda TAKS skrásetingarskjal til vinnuskránna saman við rakstrarætlan, viðtøkum, stovningarsamtykt og eigarabók, har víst verður á, hvør hevur inngoldið partapeningin. Les meira um at stovna íverksetarafeløg undir "Hvat er vinnuskráin?" undir snarslóðum, harímillum eisini um íverksetarafeløg undir stovnan.

Partafeløg og smápartafeløg

Fyri at skráseta feløgini í vinnuskránni, skal TAKS hava hesar upplýsingar frá feløgunum:

• viðtøkur,
• stovningarsamtykt,
• skrásetingarskjal til vinnuskránna,
• eigarabók, har víst verður, hvør hevur inngoldið partapeningin.
  

Inntøka frá sjálvstøðugum vinnuvirki verður skattað sum B-inntøka. Hetta merkir, at tann vinnurekandi við ársbyrjan skal meta um, hvat inntøkan verður komandi árið. Inntøkan verður fráboðað við at senda TAKS eitt fyribilsskattaskrásetingarskjal. Út frá hesum fær tann vinnurekandi síðan sendar B-skattarokningar. Endaliga uppgerðin av skattskyldigu inntøkuni verður gjørd, tá sjálvuppgávan saman við roknskapi fyri árið verður send TAKS. Innlatingarfreistin er 1. mai árið eftir.

Er talan um partafelag ella smápartafelag, skal løn til eigara útgjaldast sum A-inntøka um skattaskipanina. Er talan um einstaklingsvirki ella íognarfelag, skal lønin til eigaran útgjaldast sum B-inntøka.

Tá ið skattskyldiga inntøkan verður uppgjørd, skulu sjálvstøðugt vinnurekandi draga rakstrarútreiðslur frá. Hetta eru útreiðslur, sum skulu til fyri at fáa til vegar inntøkur, eitt nú vørukostnaður, leigukostnaður, el, hiti, viðlíkahald av hølum, innbúgv, amboð (størri amboð kunnu dragast frá yvir fleiri ár), bilútreiðslur, trygging, bókhald og telesamskifti.

Sjálvstøðug vinnuvirki skulu leggja eitt avgjald á 25% á alla vinnuliga sølu av vørum og tænastum. Hetta er meirvirðisgjaldið, ið verður latið landskassanum.

Nøkur undantøk eru til hesa reglu. Tey finnur tú undir § 2, stk. 3, í mvg-lógini. Leinki til lógina er undir snarslóðum her á síðuni.

Ansa eftir, at kemur tú undir hesi undantøk og rekur heilsutænastu, bankatænastu ella tryggingartænastu, so skalt tú rinda eitt lønhæddaravgjald av útgoldnum lønum í staðin. Er talan um einstaklingsvirki, skal lønhæddaravgjaldið eisini rindast av avlopinum hjá virkinum. Avgjaldsupphæddin er ásett í § 4 í lønhæddaravgjaldslógini. Leinki til lógina er undir snarslóðum her á síðuni.

50.000 krónu markið

Væntar tú at selja fyri minni enn 50.000 kr. um árið, hevur tú ikki mvg-skyldu og skalt heldur ikki skráseta virkið hjá tær í vinnuskránni. Tá skalt tú heldur ikki leggja mvg á vørur og tænastur tínar. Fert tú seinni upp um 50.000 krónu markið, skalt tú skráseta teg tá. Gev gætur, at tað er samlaða árliga sølan, sum skal vera minni enn 50.000 kr., ikki avlopið.

50.000 krónu markið er ikki galdandi, um tú fyrst hevur mvg-skrásett teg. Tá skalt tú altíð avrokna mvg, eisini um sølan er minni enn 50.000 kr. um árið.

Soleiðis mvg-skrásetir tú teg

Tú mvg-skrásetir teg við at krossa av feltið "Meirvirðisgjald/Vinnuligur innflytari" undir 3. punkti í skrásetingarskjalinum til vinnuskránna. Finn skjalið millum oyðubløðini undir snarslóðum her á síðuni.

Mvg-uppgerð

Virki skulu lata inn mvg-uppgerð eina ferð um ársfjórðingin. Virkir, ið javnan hava negativa avgjaldsupphædd, kunnu søkja um at avrokna eina ferð um mánaðin ella eina ferð um vikuna. Hevur eitt virki negativt avgjaldstilsvar, skal upphæddin útgjaldast í seinasta lagi 3 vikur eftir, at mvg-uppgerðin er móttikin ella innlisin á Vinnuglugganum. Innlatingar- og gjaldsfreistin er ein mánaður og 10 dagar eftir lokið avgjaldstíðarskeið.

Er mvg-uppgerðin ov seint innlatin, verður avgjaldið fyri viðkomandi avgjaldstíðarskeið hækkað 1%, tó í minsta lagi 300 kr. og í mesta lagi 1.000 kr. Er avgjaldið ikki goldið, tá freistin er úti, verður renta roknað á 0,7% um mánaðin.

Hevur virkið atgongd til Vinnugluggan, kann mvg-uppgerðin latast inn elektroniskt. Atgongd til Vinnugluggan fæst við at lata TAKS umsókn um hetta.

Vinnuligir innflytarar og útflytarar brúka v-tal sítt í øllum samskifti við TAKS í sambandi við inn- og útflutning av vørum. Greitt er frá v-talinum omanfyri undir partinum “Skráseting í vinnuskránni”.

Tollavgreiðsla

Inn- og útflutningurin verður skrásettur elektroniskt beinleiðis av flutningsfeløgunum í skipanini hjá TAKS, so vørurnar eru klárar at tollavgreiða. TAKS og flutningsfeløg kunnu tollavgreiða vørur fyri innflytarar, og Posta kann tollavgreiða postsendingar. Innflytarar kunnu eisini sjálvir tollavgreiða vørur sínar í Vinnuglugganum. Les meira um Vinnugluggan niðanfyri.

Allur útflutningur skal somuleiðis skrásetast hjá TAKS í sambandi við avskiping. Útflytarin skal lata TAKS faktura, farmaskjal og eitt útflutningsskjal.

Upprunaland og tollfrítøka

Føroyar hava fríhandilssáttmála við ES, Noreg, Ísland og Sveis. Hevur vøran tolluppruna í einum av avtalulondunum, slepst undan møguligum tolli, um upprunaváttan til vøruna og møgulig loyvi ella heilsuváttanir fylgja við. Hetta veldst alt um, hvørja vøru, ið talan er um. Hevur vøran føroyskan uppruna, skal eisini upprunaváttan fyriliggja, so sleppast kann undan møguligum tolli í keyparalandinum. TAKS kann løggilda útflytara, so at teir sjálvir kunnu skriva upprunaváttan á fakturan. Tá skal umsókn um loyvi at útskriva fakturaváttan latast TAKS.

Eitt virki skal føra kassaroknskap yvir allar inn- og útgjaldingar. Hetta skal gerast við hvørja einstaka upphædd ella samlaða upphædd eftir nágreiningum, har støku upphæddirnar allar eru uppskrivaðar. Víst verður til kunngerð um minstukrøv til bókhald og roknskap undir snarslóðum.

Øll, sum hava fulla skattskyldu í Føroyum, skulu sambært eftirlønarlógini rinda ein prosentpart av skattskyldigu inntøku síni til eftirløn. Hetta er eisini galdandi fyri íverksetarar. Eftirlønarlógin sigur eisini, hvussu stórt gjaldið skal vera í minsta lagi. Í 2024 skal tað vera 10% av lønini og frítíðarlønini í eftirlønargjaldi. Komandi árini veksur inngjaldið árliga við einum prosenti, til tað er 12%. Til ber tó at hækka gjaldið skjótari, og summi flyta longu fulla upphædd, 12%.

Gjaldið skal setast á kontu hjá einum eftirlønarveitara, sum tú hevur gjørt eftirlønaravtalu við. Hevur tú eftirlønaravtalu í sambandi við eina A-inntøku, so kann eftirlønargjaldið av egnum virksemi setast á hesa kontu.

Les meira um eftirløn undir snarslóðum.

Fyri at tú sum sjálvstøðugt vinnurekandi skalt hava rætt til útgjald úr barsilsskipanini, mást tú tekna tær eina trygging, sum kostar 3.000 kr. um árið. Tryggingin skal hava verið í gildi samanhangandi í eitt ár, áðrenn tú fært rætt til útgjald úr skipanini. Oyðublað og adressu til at tekna trygging finnur tú á heimasíðuni hjá Barsilsskipanini undir snarslóðum.

Sum sjálvstøðugt vinnurekandi (t.e. at tú hevur eitt einstaklingsvirki ella íognarfelag), rindar tú hesi arbeiðsmarknaðargjøld, tá ið tú rindar løn til starvsfólk:

• ALS 0,8%
• Arbeiðsmarknaðareftirløn 3%
• Barsilsgrunnurin 0,86%
• Vinnusjúkugrunnurin, 0,1%

Vinnugluggin er sjálvgreiðslan hjá TAKS til tey vinnurekandi. Her avgreiða fyritøkur toll, mvg og onnur taksviðurskifti, tá tað liggur fyri.

Til ber eisini at síggja grundupplýsingar um virkið, kontuavrit, lønaryvirlit og kontuyvirlit, eins og tú sum ábyrgdari altíð kann tryggja tær, at TAKS hevur røttu upplýsingar um virkið hjá tær.

Tú stovnar ein brúkara við at senda okkum eina umsókn 

Heinta hana undir oyðubløðum her á síðuni. Hon eitur “Umsókn um at gerast brúkari av Vinnuglugganum”.

Avmynda ella skanna útfylta umsókn og maila hana til taks@taks.fo. Tú kanst eisini senda hana við brævi til TAKS, Smyrilsvegur 20, Postboks 2151, 110 Tórshavn.

Nakrir fáir dagar, og tú kanst brúka Vinnugluggan eins og 4.000 onnur vinnurekandi.

Ring til kundatænastu okkara á telefon 35 26 00 mánadag til hósdag frá 10 til 15 ella send eitt teldubræv til taks@taks.fo. Vit vegleiða fegin.