Tollur og innflutningur

Fyri at gera eitt roknistykki yvir, hvat ein vøra kostar at keypa úr útlondum, skal man brúka fakturaprís, frakt, trygging, tollsats, punktgjald, mvg og avgreiðslugjald, og man skal brúka tey í rættari raðfylgju, tí alt skal ikki roknast av øllum.

Ivast tú í onkrum hugtaki?

Hygg niðast undir Orðafrágreiðingar í sambandi við toll og innflutning. Kanska svarið er har.

Toll- og vøruskráin er stórt uppslagsverk yvir toll og onnur avgjald á vørum, ið keyptar verða úr útlondum. Klikk á "Um toll- og vøruskránna" undir snarslóðum, og tú sært meira um hana, og hvussu tú leitar í henni.

Tað er, um vøran verður keypt úr landi, sum Føroyar hava gjørt handsilssáttmála við og tá eigur ein upprunaváttan at fylgja við vøruni. Ger hon ikki tað, kanst tú venda tær til veitaran av vøruni og biða um hana. Les meira um upprunaváttan undir partinum um tollskjøl longri niðri á síðuni.

Føroyar hava gjørt handilssáttmála við hesi lond:

Belgia, Bretland, Bulgaria, Danmark, Estland, Eysturríki, Finnland, Frakland, Grikkaland, Írland, Ísland, Italia, Kekkia, Kroatia, Kypros, Lettland, Litava, Luksemborg, Malta, Niðurlond, Noreg, Pólland, Portugal, Rumenia, Slovakia, Slovenia, Spania, Sveis, Svøríki, Turkaland, Týskland og Ungarn.

Tollur verður heldur ikki rindaður av vøru

• sum er tollfrí sambært toll- og vøruskránni
• sum kostar 300 kr. ella minni, íroknað frakt og trygging

Skráseting

Allar vørusendingar, ið fyritøkur bíleggja til Føroya, skulu skrásetast í góðsskipanini hjá TAKS, størsti parturin elektroniskt frá flutningsfeløgunum. Í skipanini fær hvør sending eitt góðsnummar, sum skal brúkast til at tollavgreiða sendingina.

Fyritøka, sum flytur inn vøru, skal mvg-skrásetast hjá TAKS. Síðan fær hon eitt v-tal, sum hon skal brúka í samskiftinum við TAKS og í sambandi við innflutningin og tollavgreiðsluna av vøruni.

Gjalding

Innflutningsavgjøld skulu rindast við bankaflyting ella við gjaldskorti. Fyritøka, sum brúkar Vinnugluggan, kann sjálv gjalda síni innflutningsavgjøld í skipanini eftir gjaldsavtalu við peningastovn. Er ikki avtala gjørd um hetta, ber til at senda okkum oyðublaðið "Gjaldsavtala við TAKS um mvg og toll." Tú finnur tað undir snarslóðum. 

Fyritøkur, sum lata flutningsfeløg ella Posta tollavgreiða fyri seg, skula gjalda teimum innflutningsavgjøldini. Fyritøkur, sum lata TAKS tollavgreiða fyri seg, gjalda til TAKS við bankaflyting ella gjaldskorti. Enn er bert møguligt at brúka Visa/Dankort.

Útflýggjan av vørusendingum

Tá vørusendingin er tollavgreidd og innflutningsavgjøldini goldin, kann vøran útflýggjast innflytaranum frá flutningsfelagnum, undantiknar eru fyritøkur, sum hava tollkreditt ella sum flyta og lata speditørar tollavgreiða fyri seg, tær kunnu fáa vøruna útflýggjaða beinanvegin hon er komin.

Hesi skjøl skulu brúkast, tá ið vøra verður innflutt

1. Fraktrokning
2. Fakturi
3. Upprunaváttan*
4. Tollingaráheitan

Hartil kann vera neyðugt við øðrum skjølum, t.d. heilsuváttan og loyvum til ávísa vøru, eitt nú um tað er kjøt og kjøtvøra, fiskur og fiskaúrdráttur, livandi djór, vápn, spreingievni og fýrverk.

*) Upprunaváttan er ikki treyt, men hevur tú ikki tílíka váttan, kemur vøran undir GATT-toll. Les meira um hetta niðanfyri undir partinum "Meira um upprunaváttananina."

1. Fraktrokningin skal innihalda upplýsingar um:

    - Navn og bústað hjá avsendara og móttakara
    - Farmabrævsnummar
    - Tal av kolli, vøruheiti, nettovekt og bruttovekt
    - Toll- og avgjaldsskyldiga flutningskostnaðin, trygging o.a.

2. Fakturin skal innihalda upplýsingar um:

    - Navn og bústað hjá avsendara og móttakara
    - Tal av kolli, vøruheiti, nettovekt og bruttovekt
    - Fakturavirði fyri hvørja linju/vøru sær og samlað
    - Upplýsingar um møguligan avsláttur

Gev gætur: Proformafakturar/tollfakturar kunnu í høvuðsheitum ikki brúkast at tollavgreiða eftir,

3. Upprunaváttanin skal innihalda upplýsingar um:

    - Navn og bústað hjá avsendara
    - Tal av kolli, vøruheiti og bruttovekt
    - Upprunaland

4. Tollingaráheitanin verður útfylt sambært ávístu teigum í áheitanini

Tú finnur tollingaráheitanina undir snarslóðum her á síðuni. Vøruskránummarið, sum tú skalt skriva í teig 20, finnur í toll- og vøruskránni. Hana finnur tú eisini undir snarslóðum.

Gev gætur, at tollingaráheitan nýtist ikki at fyllast út fyri vørusendingar, sum hava eitt tollvirði á upp til 3.000 kr. Er virðið størri, skal tollingaráheitanin útfyllast. Er ivi um, hvat vøruskránummarið er, fæst leiðbeining frá kundatænastu okkara á telefon 35 26 00 mánadag til hósdag millum 10 og 15 ella við at senda eitt teldubræv til taks@taks.fo.

Meira um upprunaváttananina

Upprunaváttanin kann antin vera ein EUR 1-váttan ella ein fakturaváttan, sum er áteknað fakturan. Upprunaváttan kann bara nýtast til vørur, sum hava uppruna í landi, sum vit hava fríhandilssáttmála við. Føroyar hava fríhandilssáttmála við Ísland, Norra, Sveis og øll ES-lond. Er eingin upprunaváttan, kemur vøran undir GATT-toll, sjálvt um hon hevur uppruna í einum landi, sum vit hava fríhandilssáttmála við. Hvønn GATT-toll, ið vøran hevur, sæst í toll- og vøruskránni. Hana finnur tú undir snarslóðum.

Er fakturavirðið á upprunavøruni upp til 3.000 kr., er nóg mikið, at tað á fakturanum er váttað, hvørjum avtalulandi, vøran hevur uppruna.

Er fakturavirðið á upprunavørunum millum 3.000 kr. og 6.000 evrur, skal upprunaváttanin á fakturanum vera soljóðandi: “The exporter of the products covered by this document declares that, except where otherwise clearly indicated, these products are of : (navn á upprunaland).preferential origin”. Váttast skal við undirskrift frá avsendara.

Er fakturavirðið á upprunavørunum meira enn 6.000 evrur, skal omanfyri nevnda váttan eisini hava eitt løggildisnummar frá tollmyndugleikanum í avsendaralandinum. Váttanin skal tá vera soljóðandi: “The exporter of the products covered by this document, customs authorization No (nummar) declares that, except where otherwise clearly indicated, these products are of (navn á upprunalandi) preferential origin”

Ein EUR 1-upprunaváttan skal vera undirskrivað og ástemplað av tollmyndugleikanum í avsendaralandinum. Fyri at EUR 1-upprunaváttanin skal kunna verða góðtikin, skal originalurin fyriliggja. Avrit av EUR 1-upprunaváttanini verður ikki góðtikið, og tollfyrimunur verður ikki givin, um originalurin ikki fyriliggur.

Tá ið tú útfyllir tollingaráheitanina í Vinnuglugganum í sambandi við vøruinnflutning, skalt tú í teig 24 skriva landakoduna fyri landið, har vøran er framleidd. Landakodan er tveir bókstavir og er ásett eftir ISO-skipanini 3166-1 alpha-2, t.e. IS fyri Ísland, NO fyri Norra, DK fyri Danmark o.s.fr.

Tú finnur tær niðanfyri. Fyrst land, so kodu.

A

Afganistan, AF
Albania, AL
Algeria, DZ
Amerikanskt Samoa, AS
Amerikansku Jomfrúoyggjarnar, VI
Andorra, AD
Angola, AO
Anguilla, AI
Antarktis (Suðurpólurin), AQ
Antigua og Barbuda, AG
Argentina, AR
Armenia, AM
Aruba, AW
Aserbadjan, AZ
Avstralia, AU

Á
Áland, AX

B
Bahamaoyggjarnar, BS
Bangladessj, BD
Barain, BH
Barbados, BB
Belarus (Hvítarussland), BY
Belau (Palau), PW
Belgia, BE
Belis, BZ
Benin, BJ
Bermuda, BM
Bolivia, BO
Bonaire, St Eustatius og Saba, BQ
Bosnia-Hersegovina, BA
Botsvana, BW
Bouvet, BV
Brasilia, BR
Bretland (Stórabretland), GB
Bretskt øki í Indiahavi, IO
Bretsku Jomfrúoyggjarnar, VG
Brunai (Brunai Darussalam), BN
Bulgaria, BG
Burkina Faso, BF
Burma (Myanmar), MM
Burundi, BI
Butan, BT

C
Cookoyggjarnar, CK

D
Danmark, DK
Djibuti, DJ
Dominika, DM
Dominikanska lýðveldið, DO

E
Egyptaland, EG
Ekvador, EC
Ekvatorialskt Guinea (Miðjarðarguinea), GQ
El Salvador, SV
Eritrea, ER
Estland, EE
Etiopia, ET
Eysturríki, AT
Eysturtimor (Timor-Leste), TL

F
Falklandsoyggjarnar (Malvinurnar), FK
Fidji, FJ
Filipsoyggjarnar, PH
Finnland, FI
Fílabeinsstrondin, CI
Frakland, FR
Franskt Gujana, GF
Franskt Polynesia, PF
Franskt St Martin, MF
Franskt suðurterritorium, TF
Føroyar, FO

G
Gabon, GA
Gambia, GM
Gana, GH
Georgia, GE
Gibraltar, GI
Grenada, GD
Grikkaland, GR
Grønland, GL
Guadeloupe, GP
Guam, GU
Guatemala, GT
Guernsey, GG
Guinea-Bissau, GW
Guinea, GN
Gujana, GY

H
Haiti, HT
Holland (Niðurlond), NL
Heard- og McDonaldoyggjarnar, HM
Honduras, HN
Hong Kong, HK
Hvítarussland (Belarus), BY

I
India, IN
Indonesia, ID
Irak, IQ
Iran, IR
Isle of Man, IM
Italia, IT

Í
Írland, IE
Ísland, IS
Ísrael, IL

J
Jamaika, JM
Japan, JP
Jemen, YE
Jersey, JE
Jomfrúoyggjarnar (amerikansku), VI
Jomfrúoyggjarnar (bretsku), VG
Jordan, JO
Jólaoyggin, CX

K
Kambodja, KH
Kamerun, CM
Kanada, CA
Kap Verde, CV
Kasakstan, KZ
Katar, QA
Kaymanoyggjarnar, KY
Keelingoyggjarnar (Kokosoyggjarnar), CC
Kekkia, CZ
Kenja, KE
Kili, CL
Kina, CN
Kirgisistan, KG
Kiribati, KI
Kjadd, TD
Kokosoyggjarnar (Keelingoyggjarnar), CC
Kolumbia, CO
Komorurnar, KM
Kongo-Brazzaville (Lýðveldið Kongo), CG
Kongo-Kinshasa (Demokratiska lýðveldið Kongo), CD
Kosovo, XK
Kosta Rika, CR
Kroatia, HR
Kuba, CU
Kurakao, CW
Kuvait, KW
Kypros, CY

L
Laos, LA
Lesoto, LS
Lettland, LV
Libanon, LB
Liberia, LR
Libya, LY
Liktinstein, LI
Litava, LT
Luksemburg, LU

M
Madagaskar, MG
Makau, MO
Makedonia, MK
Malaisia, MY
Malavi, MW
Maldivurnar, MV
Mali, ML
Malta, MT
Malvinurnar (Falklandsoyggjarnar), FK
Man (Isle of Man), IM
Marokko, MA
Marshalloyggjarnar, MH
Martinique, MQ
Mauretania, MR
Mauritius, MU
Mayotte, YT
Meksiko, MX
Miðafrikanska lýðveldið, CF
Miðjarðarguinea (Ekvatorialskt Guinea), GQ
Mikronesia, FM
Moldova, MD
Monako, MC
Mongolia, MN
Montenegro, ME
Montserrat, MS
Mosambik, MZ
Myanmar (Burma), MM

N
Namibia, NA
Nauru, NR
Nepal, NP
Niðurlond (Holland), NL
Niger, NE
Nigeria, NG
Nikaragua, NI
Niue, NU
Norðurkorea, KP
Norðurmarianurnar, MP
Norra, NO
Norfolk, NF
Nýkaledonia, NC
Nýsæland, NZ

O
Oman, OM

P
Pakistan, PK
Palau (Belau), PW
Palestina, PS
Panama, PA
Papua Nýguinea, PG
Paraguai, PY
Peru, PE
Pitcairn, PN
Portugal, PT
Pólland, PL
Puerto Riko, PR

R
Reunion, RE
Ruanda, RW
Rumenia, RO
Russland, RU

S
Sameindu Emirríkini (Sameindu arabisku emiratini), AE
Samoa, WS
San Marino, SM
Sao Tome og Prinsipe, ST
Saudiarabia, SA
Salomonsoyggjarnar, SB
Senegal, SN
Serbia, RS
Seyskellurnar, SC
Sierra Leone, SL
Singapor, SG
Slovakia, SK
Slovenia, SI
Somalia, SO
Spania, ES
Sri Lanka, LK
St Barthelemy, BL
St Helena, Ascension og Tristan da Cunha, SH
St Kitts og Nevis, KN
St Lusia, LC
St Martin (franskt), MF
St Marteen (Hollendskt St. Martin), SX
St Pierre og Miquelon, PM
St Vinsent og Grenadinurnar, VC
Stórabretland (Bretland), GB
Sudan, SD
Suðurafrika, ZA
Suðurgeorgia og Suðursandwichoyggjarnar, GS
Suðurkorea, KR
Suðurpólurin (Antarktis), AQ
Suðursudan, SS
Surinam, SR
Svalbarð og Jan Mayen, SJ
Svasiland, SZ
Sveis, CH
Svøríki, SE
Sýria, SY

T
Tadjikistan, TJ
Tailand, TH
Taivan, TW
Tansania, TZ
Timor-Leste (Eysturtimor), TL
Togo, TG
Tokelau, TK
Tonga, TO
Trinidad og Tobago, TT
Tunesia, TN
Turkaland, TR
Turkmenistan, TM
Turks- og Kaikosoyggjarnar, TC
Tuvalu, TV
Týskland, DE

U
Uganda, UG
Ukraina, UA
Ungarn, HU
Uruguai, UY
USA, US
USA ytru útoyggjarnar (Baker, Howland, Jarvis, Johnston, Kingman, Midway, Navassa, Palmyra og Wake), UM
Usbekistan, UZ

V
Vanuatu, VU
Vatikanið (Vatikanstaturin), VA
Venesuela, VE
Vestursahara, EH
Vjetnam, VN

W
Wallis og Futuna, WF

Z
Zambia, ZM
Zimbabwe, ZW

• Avgjald: Sí punktgjald.
• Avgreiðslugjald: Upphædd, sum TAKS og flutningsfeløg taka fyri at tollavgreiða sendingar. TAKS tekur 30 krónur pr. pakka. Upphæddin hjá flutningsfeløgum fæst við at venda sær til teirra.
• Fakturaprísur: Upphædd, sum vøra kostar at keypa í handli. Sum fór man inn í handilin og keypti hana. 
• Fakturi: Skjal, har seljari útgreinar vøru fyri keypara, millum annað vøruheiti, nøgd, prís og vekt. Fyri at kunna siga, um vøra er tollfrí, skal upprunaland eisini upplýsast. Fakturi skal altíð fylgja við vøru.
• Frakt: Upphædd, sum tað kostar at fáa eina vøru til Føroya.
• GATT-tollur: Tollur á vøru úr londum, sum Føroyar ikki hava handilssáttmála við. GATT er stytting fyri The General Agreement on Tariffs and Trade.
• Mvg: Prosentupphædd, sum Løgtingið leggur á kostnaðinum á vørum og tænastum, í løtuni 25 %. Í tollhøpi verður mvg lagt á alt uttan á avgreiðslugjaldið.
• Proformafakturi: Skjal, har seljari óbindandi upplýsir møguligum keypara um eina vøru. Proformafakturi er ikki nóg mikið til tollavgreiðslu. Til tess krevst fakturi.
• Punktgjald: Upphædd, sum Løgtingið leggur á summa innflutta vøru. Punktgjaldið kann vera ymiskt og verður roknað av fakturaprísi, frakt, trygging og tolli. Á TAKS siga vit stundum avgjald fyri punktgjald. Tá vit á eini tollrokning skriva avgjald, er tað punktgjaldið, ið sipað verður til.
• Toll- og vøruskrá: Uppslagsverk, ið vísir toll og annað avgjald á vøru, ið keypt verður úr útlondum.
• Tollingaráheitan: Skjal at útfylla, tá man keypir vøru úr útlondum. Er tollvirðið størri enn 3.000 krónur, skal tollingaráheitan altíð útfyllast. Er tað 3.000 krónur ella minni, kann man leypa tollingaráheitanina um við at rinda ein fastan toll á 10%.
• Tollsatsur: Prosentupphædd, sum Løgtingið leggur á vøru, ið verður innflutt til Føroya.
• Tollvirði: Fakturaprísur + frakt + trygging.
• Trygging: Upphædd, sum tað kostar at tryggja vøru undir flutninginum til Føroya.
• Upprunaland: Land, har vøra er framleidd ella meirvirkað.