Rundskriv nr. 10 frá 19. januar 1988
um uppgerð av eginnýtslu
§ 1. Inngangur
Reglurnar í § 31, 2. - 6. stk. í skattalógini um avmarkingar av avskrivingum v.m. eru bert galdandi fyri fult skattskyldugar persónar. Persónar, sum hava sett búgv ella tikið bústað í Føroyum, soleiðis at skattskyldan umfatar eitt tíðarskeið, sum er styttri enn eitt ár, koma eisini undir reglurnar í § 31, 2. - 6. stk. í skattalógini og somuleiðis persónar, hvørs skattskylda heldur uppat, tí teir flyta úr Føroyum í árinum. Reglurnar galda ikki fyri partafeløg, felagsskapir v. m., sum verða settir í skatt sambært reglurnar fyri partafeløg. Heldur ikki eru reglurnar galdandi fyri deyðsbúgv.
2. stk. Bókhaldsskyldugur persónur skal sambært "Kunngerð frá Líkningarráð Føroya um minstukrøv til roknskap, sum skal fylgja við sjálvuppgávuni, og krøv til tað roknskaparliga grundarlagið", § 8, 1. stk. frá 28. november 1978, í samband við fíggjarstøðuna, geva eina frágreiðing um, hvussu eginognin er broytt sambært uppgerðina yvir inntøkur og útreiðslur, útgoldið yvirskot, tað sum eigarin hevur fingið útgoldið av peningi og øðrum til eginnýtslu, ella orsakað av broytingum í ogn og skuld, sum ikki framgongur av uppgerðini yvir inntøkur og útreiðslur. Um slík frágreiðing bert umfatar inntøkur, útreiðslur, ogn og skuld í virkinum hjá einum persóni, sum hevur nýtt reglurnar í avskrivingarlógini, skal hann saman við sjálvuppgávuni lata líkningarvaldinum eina samlaða frágreiðing yvir alla ogn og skuld, sum vísir ta skattligu eginnýtsluna.
§ 2. Eginnýtsla
Útreiðslur, sum ikki kunnu dragast frá, tá ið skattskyldug inntøka verður gjørd upp, skulu roknast við í eginnýtsluna smb. § 29 í skattalógini. Útreiðslur, sum hava tilknýti til vinnuvirki hjá skattgjaldara, verða ikki mettar sum eginnýtsla, sjálvt um útreiðslurnar kunnu ikki dragast frá ella avskrivast, eitt nú stovningarútreiðslur.
2. stk. Eginnýtsla fevnir eisini um tær mettu útreiðslurnar, sum skattgjaldari og húski hansara nýta til dagliga tørvin í húsarhaldinum, eitt nú húsarhaldspeningur, húshjálp, klæðir, bústaðarúteiðslur, lummapeningur, ferðir, útbúgving v.m., og útreiðslur til lækna, tannlækna, heilivág og annað í hesum sambandi.
3. stk. Eginnýtsla fevnir eisini um útreiðslur til frítíðar- ferðir, veitslur og útreiðslur til keyp av innbúgvi, so sum køli- og frystiskáp, vaski- og turkimaskinur, útvarp, sjónvarp og video v.m., listarverk, teppir, antikvitetir og í heila tikið útreiðslur til keyp av privatum ognarlutum og útreiðslur í samband við ítriv, eitt nú hall av ikki vinnuliga riknum bátum og landbúnaði v.m.
4. stk. Uppihalds- og aðrar stuðulsútreiðslur, sum kunnu ikki dragast frá, verða eisini mettar sum eginnýtsla, um hesar kunnu metast at verða latnar sum liður í einari náttúrligari undirhaldsskyldu yvir fyri familjuni, eitt nú stuðul til børn undir útbúgving. Útreiðslur til vanligar gávur, eitt nú føðingardag v.m. verða mettar sum eginnýtsla (undir 5.000 kr.)
5. stk. Hevur hin skattskyldugi fingið ymiskar ágóðar í peningsvirði, eitt nú frían bil, - bústað, - seyð, - mjólk og annan landbúnaðarúrdrátt, fiskaúrdrátt og aðrar ágóðar smb. § 26 í skattalógini, so skulu slíkir ágóðar verða roknaðir við sum nýtsla og takast við í uppgerðini av eginnýtsluni við skattskylduga virðinum.
6. stk. Utreiðslur til umsiting av fastari ogn upp til 15.000 kr. verða eisini roknaðar sum hoyrandi til egninýtsluna í tann mun tær kunnu ikki dragast frá, tá ið skattskyldug inntøka verður gjørd upp.
7. stk. Útreiðslur til keyp av bilum, campingvognum, motorsúklum o.ø., sum vera nýtt privat, verða tiknar við í eginnýtsluna við einari árligari upphædd, sum svarar til 20% av keypsprísinum. Um akfarið verður nýtt bæði vinnuliga og privat, so verða tey 20% roknað av tí partinum av keypsprísinum, sum skattliga verða mettar at hoyra til tann privata partin.
8. stk. Inntøkur og útreiðslur frá leysafæ v.m., sum nevnt í § 3, 4. stk., skulu roknast við í eginnýtsluna.
§ 3. Útreiðslur, ið ikki eru eginnýtsla
Útreiðslur, sum kunnu dragast frá, tá ið skattskyldug inntøka verður gjørd upp, verða ikki roknaðar við í eginnýtsluna. Hetta er galdandi bæði fyri rakstrarútreiðslur og privatar rentuútreiðslur, sum hava ikki tilknýti til vinnuliga virksemið hjá tí skattskylduga, og útreiðslur til eftirlønartryggingar, kapital- lívstryggingar v.m., sum kunnu ikki dragast frá. Uppihaldspeningur útgoldin til børn og fráskildan (sundurlisnan) hjúnafelaga.
2. stk. Goldin inntøkuskattur, írestandi skattur og arvaavgjald verður ikki roknað við í eginnýtsluna.
3. stk. Útreiðslur til keyp av fastari ogn v.m., og útreiðslur til ábøtur á fastogn v.m., verða ikki roknaðar sum ein partur av eginnýtsluni (tann parturin, sum er omanfyri 15.000 kr.).
4. stk. Útreiðslur til keyp og ábøtur av leysafæ, eitt nú bátar, frímerkir og reiðskapur, sum verður nýttur til ítriv og annað, sum ikki hoyrir til vinnuvirki hjá skattskylduga, verða ikki roknaðar við í eginnýtsluna (tann parturin, sum er omanfyri 15.000 kr.).
5. stk. Tað, sum verður latið sum gáva og arvaforskot, verður ikki mett sum eginnýtsla, uttan so at tað snýr seg um tilburðargávur (føðingardagsgávur o. tl.).
§ 4. Uppgerð av eginnýtsluni
Eginnýtslan kann verða gjørd upp óbeinleiðis, sum er tann vanligasti hátturin, men undir vissum fyritreytum kann hon eisini gerast beinleiðis upp, sbr. § 7. Óbeinleiðis uppgerð.
A. Ein óbeinleiðis uppgerð av eginnýtsluni er í høvuðsheitinum í tráð við tey krøv, sum verða sett til eina kapitalfrágreiðing í einum roknskapi sambært § 8 í áðurnevndu kunngerð um minstukrøv til roknskap frá 28. november 1978, sum skal latast inn saman við sjálvuppgávuni. Slík uppgerð snýr seg ikki um at finna fram til eina sundurliðaða eginnýtslu, soleiðis sum ein beinleiðis uppgerð av eginnýtsluni vísir, men um at uppgera samlaðu upphæddina av tøkum peningi og fríum ágóðum, sum hava verið tøkar til eginnýtsluna. Dømi: Ognin er bert inniogn í peningastovnum. Ognaruppgerðin verður nýtt sum grundarlag undir uppgerðini:
Frágongd | Tilgongd | |
Eginogn við ársbyrjan (inniogn í peningastovni) | 200.000 kr. | |
Skattskyldug inntøka (sambært sjálvuppgávu) | 150.000 kr. | |
350.000 kr | ||
Goldin skattur | 60.000 kr. | |
Eginogn við ársenda (inniogn í peningastovni) | 220.000 kr. | 280.000 kr. |
Eginnýtsla | 70.000 kr. |
Ein vøkstur í eginognini gjøgnum árið kemur ikki altíð av, at uppsparingin er vaksin, ella umvent kemur ein minking í eginognini ikki altíð av, at ein hevur nýtt ein part av ognini til eginnýtslu.
Ein vøkstur í ognini kann vera komin av, at virðið av føstum ognum er hækkað. Ofta kemur hetta fyri, tá ið tryggingarvirðið av føstum ognum verður broytt, tí sum oftast er tað tann upphæddin, ognin er tryggjað fyri, sum verður nýtt á ognaruppgerðini.
Eitt fall í ognini kann eitt nú koma av, at kursvirðið á virðisbrøvum er fallið.
Dømi:
Virðið á føstum ognum hækkað við 100.000 kr. Kursvirðið á virðisbrøvum fallið við 20.000 kr.
Ársbyrjan | Ársenda | |
Inniogn í peningastovnum | 200.000 kr. | 80.000 kr. |
Virðisbrøv | 120.000 kr. | 100.000 kr. |
Fastar ognir | 400.000 kr. | 500.000 kr. |
720.000 kr. | 780.000 kr. | |
- skuld | 220.000 kr. | 180.000 kr. |
Eginogn | 500.000 kr. | 600.000 kr. |
Uppgerð av eginnýtsluni:
Frágongd | Tilgongd | |
Eginogn við ársbyrjan | 500.000 kr. | |
Skattskyldug inntøka | 150.000 kr. | |
Hækking í virðinum á fastari ogn | 100.000 kr. | |
750.000 kr. | ||
Goldin skattur | 60.000 kr. | |
Kursfall á virðisbrøvum | 20.000 kr. | |
Eginogn við árs enda | 600.000 kr. | 680.000 kr. |
Eginnýtsla | 70.000 kr. |
B. Sum nevnt verður eginnýtslan ofta gjørd upp óbeinleiðis, tí ein partur av teimum upphæddum, sum hava ávirkan á eginnýtsluna er ikki skrásettur í roknskapinum, men í ognaruppgerðini.
Slík uppgerð kann verða gjørd soleiðis:
1. Eginogn við ársbyrjan +
a) skattskyldug inntøka
b) ognarvøkstur, sum er ikki við í skattskyldugu inntøkuni,
c) upphæddir, sum eru drignar frá, tá ið skattskyldug inntøka verður uppgjørd, men sum hava ikki minkað um ognina,
d) ikki skattskyldugur ognarvøkstur, sum kemur fram við virðisbroytingum av ognini.
2. Frá samlaðu upphæddini undir pkt. 1 verður drigið:
a) ognarminking, sum er ikki drigin frá, tá ið skattskyldug inntøka verður uppgjørd, men sum kann ikki roknast við í eginnýtsluna,
b) skattskyldug inntøka, sum hevur ikki økt um ognina,
c) ognarminking, sum kemur fram við virðisbroytingum av ognini, men sum kann ikki dragast frá, tá ið skattskyldug inntøka verður gjørd upp,
d) eginogn við árs enda.
Uppgerðin kann útgreinast nærri, eitt nú soleiðis:
C. Tilgongd.
ad 1b)
1. Tann upphæddin, sum søluprísurin á virðisbrøvum er hægri enn ásetta virðið við ársbyrjan.
2. Tann upphæddin, sum søluprísurin á fastari ogn er hægri enn ásetta virðið við ársbyrjan.
3. Tann upphæddin, sum søluprísurin á rakstrargøgnum er hægri enn saldovirðið við ársbyrjan, um virkið heldur uppat.
4. Upphæddir við sølu av privatum ognarlutum, eitt nú innbúgvi, málningum, skreytlutum v.m.
5. Útgoldið barnatilskot ella annað alment tilskot.
6. Útlendskar inntøkur, sum skulu ikki verða við í skattskyldugu inntøkuni.
7. Útgoldin lívstryggingarupphædd.
8. Virðið av ognarlutum, sum verða móttiknir sum arvur ella gáva (arvaforskot).
9. Útgoldin avlopsskattur og endurgjald.
10. Skattað renta og vinningsbýti úr Føroyum. Samanber annars § 29 í samtíðarskattalógini.
ad 1c)
1. Forskotsavskrivingar
2. Upphæddir lagdar í íløgugrunn
3. Flutt hall frá árinum frammanundan.
4. Møguligur løntakarafrádráttur.
ad 1d)
1. Kurshækking á virðisbrøvum við árs enda.
2. Hækking á virðinum á fastari ogn og leysafæ.
Frágongd:
ad 2a)
1. Goldin inntøkuskattur.
2. Tap, av tí at kursvirðið á virðisbrøvum við ársbyrjan er hægri enn søluprísurin í árinum.
3. Øking í skattaskuld (gjaldkomin skyldugur inntøkuskattur).
4. Tap, av tí at saldovirðið á rakstrargøgnum/skipsanpartum er hægri enn søluprísurin í samband við, at virkið heldur uppat.
5. Útreiðslur til ný-, afturat-, umbygging og ábøtur á fasta ogn, herundir ábøtur á grundøkið annars.
6. Útreiðslur og kurstap av lántøku.
7. Gávur og arvaforskot latið sum ein kontantupphædd ella sum aðrir ognarlutir, tó ikki vanligar tilburðargávur og útreiðslur til eina náttúrliga undirhaldsskyldu av familjuni.
8. Keyp av leigu-, patent-, licens ella vinningsbýtisrættindum.
9. Nýtsla av íløgugrunnum og forskotsavskrivingum til at minka um útveganarvirðið av avskrivingarbærum ognum.
ad 2b)
1. Inntøkuføring av negativari avkskrivingarsaldo frá árinum frammanundan, (jvmt. § 5 í avskrivingarlógini).
2. Inntøkuføring av gjørdum forskotsavskrivingum, tá ið sáttmáli um bygging av skipi verður sagdur úr gildi (jvmt. § 15 í avskrivingarlógini).
3. Inntøkuføring av ikki nýttum avsetingum í íløgugrunn (jvmt. § 9 í lóg um íløgugrunnar).
ad 2c)
1. Kurstap á virðisbrøvum við árs enda.
2. Fall í virðinum á fastari ogn og leysafæ.
§ 5. Samskatting hildin uppat í inntøkuárinum.
Við uppgerðini av eginnýtsluni hjá einum skattaborgara, har samskattingin við hjúnafelagan er hildin uppat hjá í inntøkuárinum, antin tí hann er sundurlisin ella skildur, ella tí búgvið verður skift beint aftaná andlátið hjá hinum hjúnafelaganum, verður byrjað við eginognini við manninum við ársbyrjan. Afturat henni verður lagt:
1. Skattskylduga inntøkan hjá skattaborgaranum, men ikki hjúnafelagans.
2. Ognarvøkstur, sum er ikki við í skattskyldugu inntøkuni, tó ikki ognarvøkstur aftaná samskattingin er hildin uppat, sum umfatar inntøkuna hjá fráskilda hjúnafelaga ella deyðsbúgvi, ella sum umfatar ta ogn, sum hjúnafelagin hevur fingið tillutaða við hjúnaskilnaðin ella ta ogn, sum er tikin við í deyðsbúgvið.
3. Upphæddir, sum eru drignar frá, tá ið skattskyldug inntøka verður gjørd upp, men sum hava ikki minkað um ognina, tó ikki upphæddir, sum viðkoma inntøkuni hjá hjúnafelaga ella deyðsbúgvi.
4. Ikki skattskyldugur ognarvøkstur, sum kemur fram við virðisbroytingum av ognini, tó ikki ognarvøkstur aftaná at samskatting er hildin uppat viðvíkjandi tí ogn, sum hjúnafelagin hevur fingið tillutað við hjúnaskilnað, ella ta ogn, sum er tikin við í deyðsbúgvið.
Frá hesum úrsliti verður drigið:
1. Ognarminking, sum er ikki drigin frá, tá ið skattskyldug inntøka verður gjørd upp, men sum kann ikki roknast við í eginnýtsluna. Sum ognarminking verður eisini roknað virðið av tí ogn, sum hjúnafelagin hevur fingið tillutað við hjúnaskilnaðin, ella sum er tikin við í deyðsbúgvið. Sum ognarminking verður ikki roknað við minking aftaná, at samskatting er hildin uppat, sum umfatar eina útreiðslu fyri fráskilda hjúnafelaga ella deyðsbúgvið, ella sum viðvíkur tí tillutaðu ognini hjá deyðsbúnum.
2. Skattskyldug inntøka, sum hevur ikki økt um ognina, tó ikki upphæddir, sum viðkemur inntøkuni hjá hjúnafelaga ella deyðsbúgvi.
3. Ognarminking, sum kemur fram við virðisbroytingum av ognini, men sum kann ikki verða drigin frá, tá ið skattskyldug inntøka verður gjørd upp, tó ikki ognarminking aftaná at samskatting er hildin uppat viðvíkjandi tí ogn, sum hjúnafelagin hevur fingið tillutað við hjúnaskilnað ella er tikin við í deyðsbúgvið.
4. Eginognin hjá skattskylduga við árs enda.
2. stk. Um hjúnafelagarnir í tí inntøkuári, sum samskattingin heldur uppat, hvør sær hava gjørt avskrivingar, sum koma undir § 31 í skattalógini, soleiðis at tvær uppgerðir av eginnýtsluni skulu gerast, so kunnu tey fráskildu (sundurlisnu) hjúnini, ávikavist longst livandi og deyðsbúgvið, krevja, at ein felags uppgerð verður gjørd eftir somu mannagongd, sum er galdandi fyri hjún, sum eru samskattað við enda inntøkuársins. Treytin er tó, at partarnir eru samdir um hesa mannagongd.
§ 6. Skattaborgarin deyður í inntøkuárinum
Tá ið uppgerðin av eginnýtsluni hjá einum ógiftum skattaborgara verður gjørd í samband við endaligu álíkningina fyri tíðarskeiðið frá byrjan inntøkuársins til andlátið, verður tann mannagongd nýtt, sum er umrødd í óbeinleiðis uppgerðini av eginnýtsluni.
2. stk. Var skattaborgarin giftur og samskattaður við hjúnafelagan, verður eginnýtslan í tíðarskeiðinum frá byrjan inntøkuárins og til andlátið gjørd upp við at nýta eginognina hjá manninum við byrjan inntøkuársins. Afturat henni verður løgd skattskylduga inntøka og onnur tilgongd hjá skattskyld uga í tíðini til andlátið, tó verður sæð burtur frá frádráttum, sum viðkoma inntøkuni hjá tí eftirsitandi. Frá hesi upphædd verður drigin øll frágongd í tíðini til andlátið og byrjunarognin hjá deyðsbúnum, tó verður sæð burtur frá skattskyldugari inntøku, sum viðkemur inntøkuni hjá tí eftirsitandi hjúnafelagnum.
3. stk. Um bæði hin deyði og eftirsitandi hjúnafelagin hava gjørt avskrivingar, kunnu búgvið og eftirsitandi hjúnafelagin velja at gera eina felags uppgerð.
§ 7. Beinleiðis uppgerð
Eginnýtslan kann verða gjørd upp beinleiðis við at leggja saman allar bókaðar privatar útreiðslur og tey skattskyldugu virðini av fríum ágóðum. Treytin fyri slíkari uppgerð er, at roknskapurin hjá tí skattskylduga umfatar allar inntøkur og útreiðslur og alla ognina við byrjan og enda roknskapar- ársins. Eisini er treytin, at á kontoini fyri eginnýtslu í roknskapinum verða bókaðar allar upphæddir, sum verða nýttar til eginnýtslu, herundir eisini nýtslu av vørum, privati parturin av útreiðslum til rakstrargøgn, telefon o.a., sum verða nýtt bæði vinnuliga og privat. Um hin skattskyldugi ella hjúnafelagin hava inntøkur, ognarvøkstur ella ognarmink- ing frá øðrum keldum enn frá tí virkinum, sum bókingin snýr seg um, so er treytin fyri beinleiðis uppgerð av eginnýtsluni, at slíkar upphæddir eru bókaðar við í roknskapinum og skrásettar á eginognar- og/ella eginnýtslu kontoini.
2. stk. Tann soleiðis skrásetta eginnýtslan skal kunna samanberast við ognina við árs enda, um roknskapurin annars kann nýtast sum grundarlag undir skattaálíkningini.
3. stk. Um hin skattskyldugi ella hjúnafelagin annars hava fingið aðrar skattskyldugar ágóðar (naturalier), sum eru ikki skrásettir í roknskapinum, so skal tann beinleiðis uppgjørda eginnýtslan hækkast við skattskylduga virðinum av slíkum ágóðum. Eisini skal tann beinleiðis uppgjørda eginnýtslan hækkast við tí upphædd av keypsvirðinum av privatum akførum, sum verða ásett av landsstýrinum sambært § 31, 3. stk. í samtíðarskattalógini.
§ 8. Skattskylduga inntøkan, sum skal takast við í uppgerðina.
Við í uppgerðini er skattskylduga inntøkan hjá tí skattskylduga og samskattaða hjúnafelaga gjørd upp eftir reglunum í skattalógini annars, herundir møguligt hall frá árunum frammanundan.
2. stk. Um hin skattskyldugi er giftur í inntøkuárinum, skal eginnýtslan gerast upp undir einum hjá hjúnunum fyri alt árið. Slík uppgerð umfatar samlaðu ársinntøku hjúnanna. Eginognin hjá hjúnum við byrjan og enda inntøkuársins skal tá vera grundarlagið fyri uppgerðini av eginnýtsluni fyri inntøkuárið. Sama er galdandi, tá ið annar hjúnafelagin doyr, um eftirsitandi hjúnafelagin í beinleiðis sambandi við andlátið velur at sita í óskiftum búgvi, ella búgvið verður ikki skift sambært § 14, 9. stk. í samtíðarskattalógini.
3. stk. Tá ið skattskylduga inntøkan hjá einum skattskyldugum persóni, sum er sundurlisin ella skildur í inntøkuárinum, verður gjørd upp, verður bert hansara skattskylduga inntøka tikin við í uppgerðini. Sama er galdandi, um annar hjúnafelagin doyr í inntøkuárinum, og búgvið verður skift beint aftaná andlátið. Eisini tá ið endalig álíkning hjá tí deyða sambært § 40 í samtíðarskattalógini verður gjørd, skal inntøkan hjá eftirsitandi hjúnafelaga ikki verða tikin við, tá ið uppgerðin av eginnýtsluni hjá tí deyða verður gjørd.
4. stk. Avmarkað skattskyldug uttanlands, sum eru fult skattskyldug í Føroyum, skulu eisini taka avmarkaðu skattskyldugu inntøkuna við í uppgerðini av eginnýtsluni í Føroyum.
§ 9. Avskrivingar
Meginreglan sambært § 31 í skattalógini er, at um skattskylduga inntøkan er lægri enn skattliga uppgerðin av eginnýtsluni, so kunnu avskrivingar, forskotsavskrivingar og avsetingar í íløgugrunn ikki verða gjørdar. Er skattskylduga inntøkan aftaná slíkar avskrivingar v.m. lægri enn skattliga eginnýtslan, skal skattskylduga inntøkan setast ájavnt við skattligu eginnýtsluna, men tó soleiðis, at hækkingin í skattskyldugu inntøkuni ongantíð má vera meir enn gjørdar avskrivingar og avsetingar í íløgugrunn.
Samtíðarskattalógin fevnir ikki um avskrivingar, sum eru bundnar til tað ávísa árið eitt nú avskrivingar av goodwill, tí hesar annars verða mistar, um tær verða ikki gjørdar í tí ávísa árinum.
3. stk. Avskrivingar, sum koma undir avmarkingarnar í lógini, eru:
- Avskrivingar sambært kap. 1 í løgtingslóg nr. 52 frá 29. desember 1971 um skattligar avskrivingar v.m., tó ikki frá dráttur eftir § 3, 1. stk. (Rakstrargøgn við virði av 4.000 kr. ella minni).
- Avskrivingar sambært kap. 2 í somu lóg av rakstrargøgnum, sum verða nýtt bæði til vinnu og eginnýtslu.
- Avskrivingar sambært kap. 3 í avskrivingarlógini av skipum til vinnuliga nýtslu, herundir forskotsavskrivingar av byggisáttmálum uppá skip til vinnuliga nýtslu sambært § 13.
- Avskrivingar sambært kap. 4 í somu lóg av bygningum til vinnuliga nýtslu.
4. stk. Skattskyldugi kann sjálvur velja, hvørji avskrivingarprosent hann nýtir, og hvussu stóra forskotsavskriving hann vil gera innanfyri lógarinnar mark, og uttan at skattskylduga inntøkan av hesum verður minni enn skattliga eginnýtslan.
5. stk. Sjálvt um ein skattskyldugur persónur í einum inntøkuári, orsakað av reglunum í § 31 í samtíðarskattalógini, hevur ikki forskotsavskrivað ella hevur forskotsavskrivað við lægri prosenti enn hægst loyvda, so longir hetta tó ikki um árini, sum hann kann forskotsavskriva í sambært § 13 í avskrivingarlógini.
6. stk. Somuleiðis vil tað, ikki at avskriva uppá bygning ella avskriva við lægri prosenti enn hægst loyvda sambært § 20 í avskrivingarlógini, ikki longja um 10 ára skeiðið, sum í § 20 í avskrivingarlógini er sett fyri hægra avskrivingarprosentið.
§ 10. Íløgugrunnar
Sambært § 31, 1. stk., í samtíðarskattalógini kann ikki verða lagt í íløgugrunn, um skattskylduga inntøkan er lægri enn skattliga eginnýtslan, ella um tað at leggja í íløgugrunn ber í sær, at skattskylduga inntøkan verður lægri enn eginnýtslan.
§ 11. Mannagongdin, tá ið bæði avskrivingar og íløgugrunnar kunnu nýtast
Um báðir møguleikarnir eru til staðar, og tað ikki beinleiðis er greitt fyri skattaborgaran, um eginnýtslan er minni enn skattskylduga inntøkan, tá ið avskrivingar og íløgugrunnar eftir vanligu reglunum eru drigin frá, kann roknast fram til skattskyldugu inntøkuna soleiðis:
- uttan íløgugrunn,
- uttan forskotsavskrivingar,
- uttan avskrivingar sambært kap. 1, 2, 3 og 4 í avskrivingarlógini.
2. stk. Um nú skattskylduga inntøkan, sum roknað er fram til, er hægri enn skattliga eginnýtslan, so kann munurin millum inntøkuna og skattligu eginnýtsluna verða nýttur antin til at leggja í íløgugrunn, forskotsavskriva ella til avskrivingar, til inntøkan er ájøvn við eginnýtsluna. Munurin kann eisini verða nýttur til fleiri av umrøddu frádrøgum samstundis.
3. stk. Er skattskylduga inntøkan gjørd upp eftir 1 - 3 frammanfyri í 1. stk. minni enn eginnýtslan, so skal tann soleiðis uppgjørda skattskylduga inntøkan nýtast, tá ið sjálvuppgávan verður latin inn, tí so verður inntøkan ikki hækkað samb. § 31, 2. stk. í samtíðarskattalógini.
4. stk. Í teimum førum har skattskylduga inntøkan av líkningarmyndugleikanum verður hækkað upp til eina upphædd svarandi til eginnýtsluna, og hækkingin er minni enn samlaðu avskrivingarnar og tað, sum lagt er í íløgugrunn, sum kunnu lækkast ella heilt strikast, skal tí skattskylduga verða givið 4 vikur til at boða frá, hvørja ella hvørjar av gjørdu avskrivingum v.m., hann ynskir at lækka ella strika heilt.
§ 12. Samskattaðir hjúnafelagar, sum reka hvør sítt sjálvstøðuga virki
Fyri samskattaðar hjúnafelagar verður eginnýtslan sum fyrr umrøtt gjørd upp undir einum, og skattskylduga inntøkan, sum skal samanhaldast við eginnýtsluna, er skattskyldug inntøka hjá manninum við inntøkuni hjá konuni lagdari afturat.
2. stk. Um nú bæði kunnu avskriva v.m. í hvør sínum virki, kann ein rokna seg fram til skattskyldugu inntøkuna sum víst undir 1 - 3 í § 11, 1. stk. frammanfyri. Um inntøkurnar, ið eru gjørdar upp á slíkan hátt tilsamans eru hægri enn eginnýtslan, so kunnu hjúnini nýta munin í øðrum av virkjunum ella báðum eftir egnum ynski til antin íløgugrunn, forskotsavskrivingar ella hægri avskrivingar v.m. innanfyri karm lógarinnar.
3. stk. Eru tær soleiðis uppgjørdu skattskyldugu inntøkurnar tilsamans harafturímóti minni enn samlaða eginnýtsla hjúnanna, so skal henda uppgerð leggjast til grund, tá ið sjálvuppgávan verður latin inn, tí tá kann reglan í § 31, 2. stk. í skattalógini ikki geva grundarlag fyri hækking av inntøkuni.
4. stk. Um broytingar skulu gerast í avskrivingum v.m., skal verða givin hjúnunum ein freist uppá 4 vikur til at boða frá hvørja ella hvørjar av gjørdu avskrivingum v.m. tey ynskja at lækka ella heilt at strika.
§ 13. Dømi uppá uppgerð av eginnýtsluni
Dømi 1:
Sambært ognaruppgerðina er eginognin við ársbyrjan uppgjørd til: | ||
Húsaogn | 1.000.000 kr. | |
- lániskuld | 500.000 kr. | 500.000 kr. |
Kassi + peningastovnar | 200.000 kr. | |
Rakstrargøgn, saldovirði | 100.000 kr. | |
Partabrøv(áljóðandi 100.000 kr. kurs 200) | 200.000 kr. | |
Eginogn pr. 1. januar 1986 | 1.000.000 kr. |
Í árinum 1986 er hetta hent:
Húsini verða seld fyri 1.200.000 kr.
Virkið heldur uppat og rakstrargøgnini verða seld fyri 80.000 kr. Partabrøvini verða seld til kurs 225. Almannastovan letur 2.000 kr. í barnastudningi. Í P/r Skip verður teknaður ein partur uppá 500.000 kr. í sáttmála í skipi, sum er í gerð. Innskotið verður 50.000 kr. kontant. Ynski verður sett fram um at forskotsavskriva so nógv sum gjørligt. Partabrøv verða keypt fyri áljóðandi 25.000 kr. til kurs 105 (kr. 26.250).
1. juli verður ein privatbilur keyptur fyri 200.000 kr. Kontanta útgjaldið er 100.000 kr. Restin verður uppá sáttmála. Húsini verða umbygd fyri 50.000 kr. Neyst og bátur verða keypt fyri 200.000 kr. Kontant verður goldið 50.000 kr. Restin 150.000 kr. er lán. Skattskylduga inntøkan hjá manninum er 200.000 kr. Skattskylduga inntøkan hjá konuni er 80.000 kr., men tá er ongin forskotsavskriving gjørd í inntøkunum. Goldin skattur hjá báðum er 100.000 kr.
Sambært ognaruppgerðina er ognin við árs enda uppgjørd til: | ||
Kassin + peningastovnar | 930.750 kr. | |
Partabrøv (áljóðandi 25.000 kr.,kurs 110) | 27.500 kr. | |
Privatbilur | 200.000 kr. | |
- skuld | 100.000 kr. | |
15% avskriving av 200.000 kr. | 30.000 kr. | 70.000 kr. |
Innskot í P/r Skip | 50.000 kr. | |
Neyst og bátur | 200.000 kr. | |
- skuld | 150.000 kr. | 50.000 kr. |
Eginogn pr. 31.12.1986 | 1.128.250 kr. |
Eginnýtsla verður nú uppgjørd soleiðis:
Frágongd | Tilgongd | |
Eginogn 1. januar 1986 | 1.000.000 kr. | |
Skattskyldug inntøka, maður | 200.000 kr. | |
Skattskyldug inntøka, kona | 80.000 kr. | |
Vinningur við sølu av partabrøvum, kurs 225 | 25.000 kr. | |
Tilgongd søla av húsum | 200.000 kr. | |
Neyst og bátur (parturin upp til 15.000 kr.) | 15.000 kr. | |
Barnastudningur | 2.000 kr. | |
Kursøking av partabrøvum, kurs 110 | 1.250 kr. | |
1.523.250 kr. | ||
Goldin skattur | 100.000 kr. | |
Tap við sølu av rakstrargøgnum | 20.000 kr. | |
Umbygging av húsum, oman fyri 15.000 kr. | 35.000 kr. | |
Eginogn pr. 31.12.1986 | 1.128.250 kr. | 1.283.250 kr. |
Eginnýtslan (kontant + ágóði í peningsvirði). | 240.000 kr. |
Samlaða skattskylduga inntøkan er 280.000 kr. Eftir hesum dømi er so møguleiki fyri at forskotsavskriva 40.000 kr. uppá sáttmálan í P/r Skip.
Sambært avskrivingarlógina er samlaða forskotsavskrivingin 15% av sáttmálavirðinum, tó hægst ájavnt við inngoldna eginpeningin. Avmarkingin í § 31 í samtíðarskattalógini hevur onga ávirkan á forskotsavskrivingina í hesum dømi.
Vinningur við sølu av partabrøvum er ikki við í skattskyldugu inntøkuni, tá ið tey eru útvegað meira enn 3 ár frammanundan søluni.
Dømi 2: | |
Eginogn við ársbyrjan. | |
Kassi + peningastovnar | 100.000 kr. |
Vørugoymsla | 100.000 kr. |
Rakstrargøgn | 100.000 kr. |
300.000 kr. | |
Eginogn pr. 1/1 1986 | |
Eginogn við ársenda: | |
Kassin + peningastovnar | 50.000 kr. |
Vørugoymsla | 125.000 kr. |
Rakstrargøgn, saldo, avskrivað 30% í 1986 | 70.000 kr. |
Eginogn pr. 31/12 1986 | 245.000 kr. |
Eginnýtslan verður uppgjørd soleiðis:
Frágongd | Tilgongd | |
Eginogn pr. 1/1 1986 | 300.000 kr. | |
Skattskyldug inntøka | 100.000 kr. | |
400.000 kr. | ||
Goldin skattur | 40.000 kr. | |
Eginogn pr. 31/12 1986 | 245.000 kr. | 285.000 kr. |
Eginnýtsla (kontant + ágóði í peningsvirði | 115.000 kr. |
Skattskyldug inntøka er 100.000 kr. aftaná eina avskriving uppá 30.000 kr., og tá ið hon er lægri enn skattliga eginnýtslan uppá 115.000 kr. verður skattskylduga inntøkan hækkað til 115.000 kr. samstundis sum avskrivingin verður lækkað við 15.000 kr. og eginognin pr. 31/12 1986 hækkað við 15.000 kr.
Uppgerð av eginnýtsluni. | Tilgongd (Kredit) |
Eginogn við ársbyrjan + - | kr. |
Skattafríar inntøkur, herundir eydnuspæl v.m. | kr. |
Skattskyldug inntøka sambært sjálvuppgávu, maður | kr. |
Skattskyldug inntøka, samskattað kona | kr. |
Løntakarafrádráttur, maður + kona | kr. |
Avlopsskattur + endurgjald | kr. |
Skattað renta og vinningsbýti | kr. |
Arvur og gáva, kontant og virði av ognarlutum, tann parturin, sum er omanfyri 5.000 kr. | kr. |
Barnastudningur og annar almennur studningur | kr. |
Skattafrítt tryggingarútgjald | kr. |
Útgoldið skattafrítt endurgjald annars | kr. |
Hall frá árinum frammanundan | kr. |
Vinningur við sølu av privatum ognarlutum, tann parturin, sum er omanfyri 5.000 kr. | kr. |
Kursvinningur við sølu av virðisbrøvum | kr. |
Vinningur við sølu av fastari ogn | kr. |
Vinningur við sølu av rakstrargøgnum tá ið virki heldur uppat, og sum eru ikki við í skattskyldugu inntøkuni | kr. |
Íløgugrunnur, sambært lóg um íløgugrunn | kr. |
Kurshækking á óseldum virðisbrøvum | kr. |
Hækking av virðinum á fastogn og leysafæ | kr. |
Bilur: Skattafríur vinningur við sølu (privat/blandað) | kr. |
Klassingargrunnur | kr. |
Avskriving av privatum bili 20% (ikki ognaruppgerð) | kr. |
Forskotsavskriving, sambært avskrivingarlógina | kr. |
kr. | |
kr. | |
kr. | |
Íalt | kr. |
Frágongd (Debet) | |
Goldin A-skattur, maður + kona | kr. |
Goldin B-skattur, maður + kona | kr. |
Goldin írestandi skattur + endurgjald, maður + kona | kr. |
Privatar renturútreiðslur | kr. |
Goldið arvaavgjald | kr. |
Gávur og arvaforskot, kontant, tann parturin, sum er omanfyri 5.000 kr. | kr. |
Gávur og arvaforskot, ognarlutir, tann parturin, sum er omanfyri 5.000 kr | kr. |
Tap við sølu av rakstrargøgnum, tá ið virki heldur uppat, og sum er ikki við í skattskyldugu inntøkuni | kr. |
Bilur: Tap við sølu, sum kann ikki dragast frá | kr. |
Gjaldkomin, skyldugur inntøkuskattur | kr. |
Sektir, endurgjald, veðhaldstap og tap av privatum lánum | kr. |
Ogn hjá børnum/hjúnafelaga, sum er flutt til teirra, tí tey sjálvstøðugt verða sett í skatt | kr. |
Tap við sølu av fastogn | kr. |
Útreiðslur til umsiting, ábøtur, ný-, afturat- og umbygging av fastogn, tann parturin,sum er omanfyri 15.000 kr. | kr. |
Útreiðslur til keyp, sølu og umfíggjan, herundir kurstap og stovningarútreiðslur av lánum, sum kunnu ikki dragast frá | kr. |
Tryggingargjøld til vanlukkutryggingar, lívstryggingar v.m., keyp av lívrentu (kapitalinnskot) o.tl. tryggingar, sum kunnu ikki dragast frá | kr. |
Nýtsla av íløgugrunnum og forskotsavskrivingum til at minka umútveganarvirðið av avskrivingarbærum ognum | kr. |
Javnan av negativari avskrivingarsaldo frá árinum frammanundan, avskrivingarlógin § 5, 1. stk. | kr. |
Inntøkuføring av ikki nýttum forskotsavskrivingum | kr. |
Inntøkuføring av ikki nýttum íløgugrunnum | kr. |
Inntøkuføring av klassingargrunnum | kr. |
Kurstap við sølu av virðisbrøvum | kr. |
Fall í virðinum á fastogn og leysafæ v.m. | kr. |
Eginogn við árs enda + - | kr. |