Vinnusjúkugrunnurin
Vinnusjúkugrunnurin er grunnur, sum arbeiðsgevarar rinda til, og sum letur endurgjald til tann, ið fær varandi mein ella missir arbeiðsførleikan av starvi sínum, og sum annars lýkur treytir grunsins. Arbeiðs- og brunaeftirlitið tekur avgerðir í vinnusjúkumálum. TAKS hevur dagligu umsitingina um hendi.
Ein vinnusjúka er sjúka, sum stendst av, at ein er ella hevur verið fyri skaðiligum árini í arbeiðshøpi. Afturímóti arbeiðsvanlukkum, sum henda brádliga, so merkjast vinnusjúkur ofta ikki fyrr enn langt eftir, at skaðiliga árinið byrjaði. Vinnusjúkur kunnu eisini vera sjúkur, sum raka børn í móðurlívi orsakað av skaðiligum arbeiðsárinum á mammuna.
Vinnusjúkur kunnu til dømis stava frá arbeiði, har ein lyftir tungt, har nógvur gangur er, har ein arbeiðir við vandamiklum evnum ella hevur nógvar einsháttaðar og endurtakandi rørslur. Dømi um vinnusjúkur kunnu vera astma, eksem, ovurviðkvæmi, niðursett hoyrn, kronisk pína í beinagrind o.a.
Síggj allar vinnusjúkur í vinnusjúkuskránni
Heinta hana undir snarslóðum her á síðuni.
Arbeiðs- og brunaeftirlitið ger av, um talan er um vinnusjúku
Avgerðin verður tikin, um læknaligar og tøkniligar royndir hava víst, at sjúkan sannlíkast stavar frá skaðiligum arbeiðsárinum og ikki av øðrum viðurskiftum.
Er sjúkan ikki nevnd í vinnusjúkuskránni, kann hon kortini verða viðurkend, um Arbeiðs- og brunaeftirlitið metir, at sjúkan sambært nýggjastu læknafakligu vitanini lýkur krøvini um vinnusjúku, ella um sjúkan heilt ella fyri tað mesta má verða hildin at stava frá viðurskiftum í sambandi við arbeiði.
Gjaldið til Vinnusjúkugrunnin er 0,1% av árligu A-inntøkunum, ið tú sum arbeiðsgevari rindar starvsfólkinum. Gjaldið verður goldið saman við barsilsinngjaldinum og verður innkravt við mánaðarligari rokning.
Rokningin verður send á www.minrokning.fo. Har kanst tú eisini fáa gjaldið avgreitt sjálvvirkandi, ella tú stovnar eina gjaldsavtalu við TAKS. Tað lættir um, tí tá verður gjaldið til Vinnusjúkugrunnin flutt sjálvvirkandi av kontu tíni. Vel "Gjaldsavtala hjá virkjum við TAKS" undir snarslóðum og les meira um hetta.
Sum arbeiðsgevari hevur tú fráboðanarskylduna.
Er talan um sjálvstøðugt vinnurekandi ella persón, ið roynir at bjarga mannalívi, liggur fráboðanarskyldan hjá tí tryggjaða ella avvarðandi hansara.
Boðað verður frá vinnusjúku við at senda eitt umsóknarblað til Arbeiðs- og brunaeftirlitið. Umsóknarblaðið eitur “Fráboðan um vinnusjúku”. Tú finnur tað undir snarslóðum her á síðuni. Til ber eisini at ringja til TAKS og spyrja eftir Vinnusjúkugrunninum á telefon 35 26 00 og fáa umsóknarblaðið sendandi. Telefontíð er mánadag til hósdag frá 10 til 15.
Send umsóknina til
Arbeiðs- og brunaeftirlitið
undir Bryggjubakka 27
100 Tórshavn
Fráboðanarfreistin er 9 yrkadagar eftir, at tú sum arbeiðsgevari fært varhugan av, at sjúka kann stava frá arbeiði.
Ring til Arbeiðs- og brunaeftirlitið á telefon 66 44 00 mánadag til fríggjadag millum 9 og 15 ella send eitt teldubræv til arb@arb.fo.